Тест башланыр алдыннан, бу кыска инструкцияне игътибар белән укыгыз.
Сезгә 60 биремне башкарырга кирәк, алар 5 төркемгә бүленгән. Һәр сорау болай күренә: битнең өске өлешендә рәсемле турыпочмак бар, аның уң түбән почмагында бер элемент юк. Турыпочмак астында 6 яки 8 фрагмент бар, алар форма һәм размер ягыннан шул урын өчен туры килә. Сезнең бурыч – рәсемне тулысынча тәмамлаучы фрагментны сайлау, рәсемдәге логика һәм кагыйдәләргә нигезләнеп. Барлык биремнәрне үтәү өчен сезгә 20 минут бирелгән, шуңа күрә беренче сорауларда артык тукталмагыз, чөнки аларның катлаулылыгы артачак.
IQ тест нәтиҗәләрен аңлату
| IQ күрсәткечләре | Интеллект үсеш дәрәҗәсе |
| 140 | Өткәчле, искиткеч интеллект |
| 121–139 | Югары интеллект дәрәҗәсе |
| 111–120 | Орта дәрәҗәдән югары интеллект |
| 91–110 | Орта интеллект |
| 81–90 | Орта дәрәҗәдән түбән интеллект |
| 71–80 | Түбән интеллект дәрәҗәсе |
| 51–70 | Җиңел акыл кимчелеге дәрәҗәсе |
| 21–50 | Урта дәрәҗәдә акыл кимчелеге |
| 0–20 | Авыр акыл кимчелеге дәрәҗәсе |
Түбән күрсәткечләрне һәрвакыт югары күрсәткечләрдән ким ышанычлы дип санау кирәк.
Равенның прогрессив матрицалары турында
«Прогрессив матрицалар шкаласы» методикасын 1936 елда Джон Равен һәм L. Пенроуз бергәләп эшләгән, һәм аннан бирле ул интеллект үсешен бәяләүнең иң ышанычлы һәм объектив инструментларының берсе булып тора. Тест систематик, планлаштырылган һәм логик эшчәнлекне бәяли, катнашучылардан график элементлар җыелмасында яшерен үрнәкләрне ачыкларга сорала.
Методиканы эшләгәндә, интеллект бәяләве мәдәни, мәгариф һәм тормыш сыйфатларыннан мөмкин кадәр бәйсез булырга тиеш дип искә алынды. Бу тестны халыкара тикшеренүләрдә һәм клиник практикаларда кулланырга мөмкинлек бирә, чөнки бу якын килүнең универсальлеге мөһим. Тестның ике варианты бар — бала һәм өлкәннәр өчен. Бирелгән версия 14тән 65 яшькә кадәрге кешеләрне тикшерү өчен тәгаенләнгән, һәм тестны үтәү вакыты 20 минут белән чикләнгән, шуңа күрә ул киң куллануга уңайлы.
Тестның төзелеше
Тест 60 таблицадан тора, алар 5 сериягә бүленгән. Һәр серия биремнәрнең катлаулылыгы арту белән аерыла, һәм биремнәр үзләре дә элементлар саны буенча гына түгел, ә табигый логик бәйләнешләр төре буенча да катлаулаша. Мондый тәртипсезлек гомуми интеллект дәрәҗәсен генә түгел, ә һәр катнашучының когнитив эшчәнлегенең үзенчәлекләрен дә төгәл билгеләргә мөмкинлек бирә.
Равен тестының сыйфатлы анализы
Серия A. Матрицаларның төзелешендә бәйләнешләрне билгеләү
Бу сериядә төп сурәтнең җитмәгән өлешен тәкъдим ителгән фрагмент ярдәмендә тулыландыру таләп ителә. Уңышлы үтү өчен, катнашучы төп сурәтнең төзелешен җентекләп анализларга, аның үзенчәлекле сыйфатларын ачыкларга һәм тәкъдим ителгән фрагментлар арасыннан аның аналогиен табарга тиеш. Сайланганнан соң, фрагмент төп сурәт белән кушылып, таблицада күрсәтелгән тирә-юнь белән чагыштырыла.
Серия B. Фигура парлары арасындагы аналогия
Монда төзелеш принцибы фигура парлары арасындагы аналогияне билгеләүгә нигезләнә. Катнашучы һәр фигуранең нинди үрнәк буенча төзелгәнен ачыкларга тиеш һәм шул принцип нигезендә җитмәгән фрагментны сайларга тиеш. Төп үрнәктә фигураләрнең урнашуын тәэмин итү өчен симметрия үсе ачыклануы бик мөһим.
Серия C. Матрицалардагы фигураләрнең прогрессив үзгәрешләре
Бу серия бер матрицаның эчендәге фигураләрнең баскычлап катлаулануын күрсәтә, аларның адымлап үсешен тасвирлый. Яңа элементлар кырыс кагыйдә нигезендә өстәлә, һәм бу кагыйдәне ачыклау нәтиҗәсендә җитмәгән фигура сайлап алына, ул билгеләнгән үзгәрешләр тәртибенә туры килә.
Серия D. Матрицаның эчендәге фигураләрне яңадан оештыру
Бу сериядә бирем горизонталь һәм вертикаль юнәлештә фигураләрне яңадан оештыру процессын ачыклауны таләп итә. Катнашучы бу яңадан оештыру принципын билгеләп, аның нигезендә җитмәгән элементны сайлый.
Серия E. Фигураләрне компонентларга бүлү
Монда методика төп сурәтне фигураләрнең аерым компонентларга бүленүе аша анализлауга нигезләнә. Фигураләрне анализлау һәм синтезлау принципын төгәл аңлау, сурәтне тулыландыручын фрагментны билгеләргә мөмкинлек бирә.
Равенның прогрессив матрицалар тестын куллану өлкәләре
- Фәнни тикшеренүләр: Тест төрле милли һәм мәдәни төркемнәрдән катнашучыларның акыл сәләтен бәяләүдә, шулай ук интеллекттагы аермаларга тәэсир итүче генетик, мәгариф һәм тәрбия факторларын өйрәнүдә кулланыла.
- Профессиональ тармак: Тест иң нәтиҗәле администраторларны, бизнесменнарны, эшмәкәрләрне, менеджерларны, кураторларны һәм оештыручыларны билгеләүдә ярдәм итә.
- Мәгариф: Тест балаларның һәм өлкәннәрнең киләчәктәге уңышын алдан фаразлау өчен корал буларак кулланыла, аларның социаль һәм мәдәни чыгышын истә тотмыйча.
- Клиник куллану: Тест нейропсихологик бозулыкларны бәяләүдә һәм ачыклау өчен, шулай ук төрле интеллектны үлчәү ысуллары белән алынган нәтиҗәләрне контрольдә тотуда кулланыла.